با پیشرفت تکنولوژی در زندگی روزمره شاهد خدمات نوینی از سوی شرکت هایی هستیم که کار هایمان را ساده تر از پیش می کنند . بسیاری از افراد بارها و بارها نام NFC به گوششان خورده است ولی هنوز اطلاعات جامع و کافی در مورد آن ندارند ، این در حالی است که کشورمان اندک اندک به سوی استفاده موثر از این تکنولوژی می رود و در تلاش است که جایگزین مناسبی به جای ابزار هایی که در گذشته و هم چنان حال از آن ها بهره می بریم باشد ، ابزاری که باعث بهبود عملکرد و سرعت در فعالیت های روزمره هر شخص می شود و همچنین باعث کاهش برخی از هزینه ها می شود که در ادامه به تک تک این موارد اشاره خواهد شد .
حال باید دانست این تکنولوژی نه چندان نو پا از چه زمانی مطرح و به چه دلیلی ابداع شده است و چه قابلیت هایی دارد .
در ابتدا باید گفت هنوز به طور دقیق مشخص نیست که در ابتدا به چه دلیلی این فناوری مطرح و ساخته شد ، ولی اینطور که از شواهد پیداست نخستین بار این فناوری در شوروی سابق برای شنود مکالمات سفیر آمریکا در مسکو توسط شخصی به نام لئون ترمین ارائه و ساخته شده است . این درحالیست که نخستین بار فناوری RFID ) Radio Frequency Identification ) سی سال پیش به نام چارلز والتون ثبت شد . این فناوری در ابتدا زیاد مورد توجه قرار نگرفت تا سال ۲۰۰۲ که قراردادی ما بین دو شرکت سونی و فیلیپس برای بررسی راه ارتباطی جدید بین دو یا چند Device منعقد شد . در سال ۲۰۰۴ شرکت نوکیا نیز به این پژوهش ملحق شد و پس از چند سال بررسی در این زمینه در نهایت در سال ۲۰۰۶ اولین برچسب های NFC به همراه تکنولوژی خواندن و نوشتن آن ها در برخی از تلفن های همراه راهی بازار شد . نوکیا ۶۱۳۱ اولین تلفن همراه مجهز به این فناوری بود .
عبارت NFC علامت اختصاری کلمات Near Field Communication به معنای ارتباط میدانی در حوزه نزدیک ( ارتباط میدانی نزدیک ) می باشد . همانطور که گفته شد ابتدا فقط برای یک ارتباط جدید این فناوری طراحی شد ، ولی با گذشت زمان و با بررسی و ارائه پیشنهادات جدید ، این فناوری بیش از پیش باعث پیوند هر چه بیشتر ارتباطات نظام پولی و بانکی با تکنولوژی شد ؛ همچنین با پیشرفت تکنولوژی و به وجود آمدن گجت هایی که زندگی بشر را ساده تر کرد ، کاربرد NFC گسترش چشمگیری پیدا کرد تا جایی که فقط به وسیله ای برای پرداخت محدود نشد و توانست راه حلی ساده برای عمل نسبتا وقت گیر Pairing باشد ؛ به نحوی که با تماسی کوتاه آنچه که نیاز است در کوتاه ترین زمانی که می توان فکرش را کرد آنچه که بطور روزمره برای ما تکرار می شود را برنامه ریزی و بدون هیچ زحمتی آن را عملی کرد .
NFC به چند دلیل جایگزین مناسبی برای RFID شد . فناوری RFID برد بیشتری نسبت به NFC داشت که این موضوع در جای خود فناوری بدی شناخته نمی شود ( برای مثال استفاده از این فناوری در عوارضی ها برای خواندن اطلاعات برچسب خودرو هایی که شامل برچسب هایی برای پرداخت اتوماتیک عوارض عبور می باشند کاربرد دارند . ) ولی وقتی حرف امنیت در میان باشد مطمئنا NFC که دارای برد کمی به اندازه (در حدود) ۴ inch می باشد دارای امنیتی بالاتری می باشد . این امر باعث می شود که هرکس نتواند تلفن همراه شما را هک کند مگر اینکه در فاصله ۱۰ سانتی متری شما قرار گیرد که بعید به نظر می رسد شما از این فاصله متوجه شخص مشکوک نشوید !
علاوه بر این ، فناوری RFID ارتباطش به صورت یک طرفه ( فقط خواندن ) بود ، ولی NFC فناوری ای با ارتباط دو طرفه ( خواندن و نوشتن ) است .
این فناوری با وجود ایمن بودن ،عیب هایی نیز دارد ؛ به عنوان مثال با مقایسه NFC با فرکانس ۱۳٫۵۶ مگاهرتز نسبت به فناوری BLE ( بلوتوث ) با فرکانس ۲٫۵ گیگاهرتز متوجه این موضوع خواهیم شد که پایداری این دو فناوری تا چه اندازه با هم متفاوت اند ، و همچنین باید به این نکته اشاره کرد که حداکثر سرعتی که برای NFC معرفی شده است مقداری در حدود ۲۰۰ kb/s می باشد . این موضوع اشاره می کند که این فناوری به تنهایی نمی تواند وسیله ی خوبی برای انتقال داده با حجم های زیاد و حتی نسبتا متوسط باشد . از این رو NFC را نمی توان وسیله ای مناسب برای انتقال فایل های حجیم به کار برد . پس برای اینکه این فناوری از خود ضعف نشان ندهد ، دستگاه هایی همچون تلفن همراه را به گونه ای برنامه ریزی کردند که NFC بتواند با BLE یا WI-FI ) Wi-Fi Direct ) اطلاعات مورد نظر را منتقل کند ؛ زیرا NFC بهترین و سریعترین شیوه برای Pair کردن دو دستگاه ( یا tag ) می باشد .
در این چند سال شرکت های سازنده تلفن همراه ، توسعه دهندگان ، شرکت های خدمات تجارت الکترونیک ، بازی سازان و … تلاش کردند تا استفاده این فناوری را در بین مردم رواج دهند .
وجود شرکت های خدمات تجارت الکترونیک بین المللی مشهوری که خدمات کارت های اعتباری را ارائه می دهند ، بار دیگر تلاش کردند که به شیوه ای جدید این خدمات را هر چه بهتر با سرعت و امنیت قابل توجهی ارائه دهند . کارت هایی همچون Visa card ، Master card ، Pay Pal و … که خدمات بانکی و ارزی را در سراسر دنیا انجام می دهند . ( که متاسفانه با توجه به محدودیت هایی که نسبت به کشور عزیزمان ایران وجود دارد ، استفاده از این کارت ها به سادگی امکان پذیر نمی باشد . ) البته به این نکته باید اشاره کرد که برخی از بانک های ایرانی و همین طور اپراتورهای تلفن همراه ( همراه اول (جیرینگ) ، ایرانسل و رایتل ) در تلاش اند که این خدمات را مطابق با استاندارد های روز دنیا به صورت همه گیر در سطح جامعه رواج دهند .
شرکت گوگل در این فناوری پیشرو می باشد و در این راه پس از انتشار Android شبکه ی پرداخت امنی با نام Google wallet برای خدمات پرداخت از طریق Pair کردن تلفن همراه شخص با حساب بانکی ( کارت بانکی ) امکان پرداخت الکترونیکی آسان را میسر نمود . این موضوع به خودی خود باعث شد که NFC موجود در تلفن های همراه با سیستم عامل اندروید که از این فناوری بهره می برند ، پرداخت آسان از طریق NFC را تجربه کرده و سادگی اینگونه پرداخت را لمس کنند . این امر را به کمک فناوری Android Beam امکان پذیر نمود .
نحوه ی تنظیمات آن برای تلفن های همراه اندرویدی برای هر فعالیتی متفاوت می باشد ، برای پرداخت الکترونیک نیاز به Pair کردن کارت بانکی و همینطور پشتیابی از این سیستم نیاز است .
برای فعال کردن Beam برای تلفن های همراهی که از این فناوری بهره می برند به این شیوه عمل می کنیم : ( به این نکته توجه شود که ممکن است محل این قسمت در Setting هر تلفن همراه متفاوت باشد و حتی ممکن است سرویس Beam برای تلفن همراه شما غیر فعال باشد . )
ابتدا به منوی تنظیمات رفته و سپس به دنبال Wireless & Network > More باشید ، سپس برای فعال کردن این قابلیت عبارت NFC را انتخاب کنید ، حال قابلیت Android Beam نیز به صورت خودکار فعال می‌شود . ( در صورتیکه Beam به طور خودکار روشن نشد ، لازم است آن را انتخاب کرده و گزینه Yes را بزنید . )
البته این تکنولوژی تنها به اندروید محدود نمی شود . سیستم عامل های IOS و Windows Phone و همینطور تلفن های همراه Black berry نیز از این تکنولوژی بهره می برند .
این فناوری را علاوه بر تلفن های همراه ،با برچسب های معروفش نیز می سنجند ؛ برچسب هایی که هم می توانند بارها برنامه ریزی شوند و هم خوانده شوند . این برچسب ها هیچگونه منبع انرژی ای ندارند و انرژی خود را از طریق دستگاهی که اطلاعات آن ها را می خوانند ، به دست می آورند . ( علاوه بر شکل برچسب به شکل کارت ، جای کلید ، پلاک و … نیز می باشند . )
این برچسب ها قیمت های مناسبی به نسبت کارکردشان دارند به طوری که قیمت آن ها از حدود ۲ دلار شروع می شوند که چند مثال ازکارکرد آن ها و خود NFC در زیر آورده می شود ؛ کاربرد هایی که می توانند در زندگی ما تاثیر به سزایی داشته باشند .
<<انواع کاربرد NFC در زندگی>>
۱ – پرداخت الکترونیکی :
امروزه اینگونه پرداخت بسیار رواج یافته است ولی همیشه بحث امنیت برای همگان مورد توجه قرار گرفته است و همینطور مشکلاتی از قبیل گم شدن یا خراب شدن کارت های مغناطیسی و یا حتی فراموش کردن آوردن آن ها به همراه خود در زمانی که به این کارت ها در زمان پرداخت نیازمندیم .
همانطور در قبل ذکر شد ،اولین مسئله ای که NFC بخاطر آن اختراع شد ، بحث پرداخت الکترونیکی با امنیت بالا و کمترین دردسر می باشد. این فناوری در همه کشور های توسعه یافته در این مرحله تقریبا شناخته شده و اجرا شده است ، حتی در کشور ایران ، از نمونه هایی که از آن می توان نام برد کارت های مترو و BRT می باشند که باعث شدند که پرداخت خرد تا حدی فراموش شود . همچنین کارت های بانکی ای که مجهز به این فناوری می باشند (از جمله بانک شهر که باز هم مورد استفاده در سامانه حمل و نقل عمومی می باشد). اما متاسفانه هنوز عامه مردم کشور عزیزمان از این فناوری در تلفن همراه خود برای پرداخت مبلغ از طریق تلفن همراه بهره نمی برند ، علت این امر را می توان عدم اطلاع مردم از این خدمات و همینطور جدی نگرفتن این مسئله از طرف شرکت هایی که باید این خدمت را در بین مردم رواج میدادند. علتی دیگر که می توان به آن اشاره نمود ترس اشخاص از به سرقت رفتن تلفن همراه خود و یا مفقود شدن آن می باشد که در اینباره می توان گفت که در صورت بروز چنین مشکلی ، با تماس با شرکت خدمات دهنده و مسدود کردن حساب از طریق شرکت این مشکل تا حدی قابل چشمپوشی می باشد ، همچنین برای پرداخت ها با لمس آسان سقفی مشخص می شود که اگر شخصی اقدام به سرقت تلفن همراه کند، برای واریز پول از طریق تلفن همراه نیاز به یک رمز عبور دارد که شخص حقیقی تلفن همراه (حساب) آن را می داند . از علل دیگر می توان به عدم آمادگی شرکت ها برای ارائه دستگاه های POS در همه جا که از خدمات NFC پشتیبانی کنند درحال حاضر وجود دارد ، همچنین برای مردم این فناوری کاملا بدیع است و برای رواج آن در سطح جامعه نیاز به زمان بیشتری دارد.
اشخاصی که از این فناوری استفاده می کنند در هنگام خرید کافیست مبلغ مورد نظر را در دستگاه POS وارد نموده و سپس تلفن همراه خود را به دستگاه نزدیک کند تا با صدای Notification شخص متوجه شود که پرداخت به سرعت انجام شده است ، آن هم به این سادگی!
۲ – کاربرد در انتقال فایل :
نرم افزار های بسیاری وجود دارند که با استفاده از این نرم افزارها می توان فایل مورد نظر را انتخاب و با نزدیک کردن دو دستگاه به هم انتقال اطلاعات انجام شود .
در قبل اشاره شد که NFC نمی تواند به تنهایی فایل های حجیم را انتقال دهد و اینکار را به کمک BLE و Wi-Fi Direct انجام می دهد .
البته NFC خود می تواند به تنهایی اطلاعات کاربری ، متون ، یک عکس یا کلیپی کوتاه را ارسال کند .
۳ – کاربرد مالتی مدیا :
تجهیزات و لوازم جانبی هر دستگاه ، همچنین لوازمی همچون اسپیکر ها و هدست ها که مجهز به سیستم NFC می باشند می توانند به راحتی با لمس تلفن همراه به سرعت به هم Pair شوند .
بر خلاف دردسر هایی که از قبل با سیستم BLE وجود داشت که پس از صرف زمانی زیاد دو دستگاه به هم متصل می شدند ، این بار این کار به سادگی انجام می شود و به راحتی می توانید اطلاعات موزیک دلخواه خود را از طریق NFC به هدست بی سیم خود ارسال کنید ؛ البته باید به این موضوع توجه داشت که برخی اوقات NFC به تنهایی نمی تواند این کار را انجام دهد !
۴ – کاربرد در منزل و محل کار :
چند سالی می شود که کمیته های مختلفی برای کاهش مصرف انرژی و افزایش سطح آرامش افراد در خانه یا محل کارشان ، خانه های هوشمند را پیشنهاد می کنند .
برای مثال با نصب برچسب NFC بر روی میز کار خود و لمس آن توسط تلفن همراه ، مقدار نور دلخواه مورد نظر شما که از قبل درون چیپ NFC برنامه ریزی شده است بدون اینکه شما به خود زحمت بدهید انجام شود . این موضوع می تواند با استفاده از تغییر میزان نور لامپ نصب شده در محل کار شما باشد یا به وسیله فرمان اتوماتیک به پرده های هوشمند نصب شده در اتاقتان به وسیله tag NFC و … باشد .
و یا در خانه می توانید با نرم افزار های نصب شده بر روی تلفن همراهتان به وسیله ارتباط با NFC درجه سرما و نحوه عملکرد یخچالتان را برنامه ریزی کرده ، برنامه غذایی به ماکرو ویو خود دهید ، برنامه شست شو به لباسشویی هوشمند خود دهید و … .
حتی می توانید با نصب این برچسب ها در اتاق خواب خود ، با برنامه ریزی آن به گوشی خود فرمان دهید که صدای زنگ آن در هنگام دریافت تماس در هنگام خواب کاهش یابد و یا چه موقع از صبح شما را از خواب بیدار کند و آهنگ مورد علاقه شما را در هنگام بیدار کردن شما پخش نماید .
امروزه شرکت های بسیاری وجود دارند که این چیپ های NFC را بر روی دستگاه های خود نصب نموده اند تا استفاده کنندگان از این دستگاه ها با امکانات و رفاه بیشتری از آن ها استفاده کنند .
۵ – کاربرد در علوم مهندسی :
یکی از کاربرد های این تگ ها ، در صنعت مهندسی است . به وسیله این برچسب ها می توان اطلاعات و یا شناسنامه قطعه مورد نظر را شناسایی و در کوتاه ترین زمان بررسی کرد . کافیست برچسب اطلاعات آن بر روی قطعه یا دستگاه نصب شود .
به عنوان مثال ، در رشته مهندسی عمران زمانی که تیر یا ستونی وارد سایت شود ، با اسکن برچسب به وسیله تلفن همراه می توان اطلاعاتی از قبیل محل قرارگیری تیر یا ستون ( پلان تیر ریزی ) ، شماره دهانه ، استاندارد ساخت ، شرکت سازنده ، اطلاعات نقشه شاپ و جنرال و … در tag NFC آن ذکر شده باشد و با استفاده از آن سرعت ساخت را بالاتر برد .
۶ – کاربرد در علوم پزشکی :
بسیاری از مردم بیماری های خاصی دارند ، هرکس گروه خون خاصی دارد ، به فرض اگر شخصی دچار سانحه ای شد و نیاز به عمل فوری داشت ، باید چه کرد ؟ مسلماً برای بررسی تمام این موارد قبل از عمل نیاز به آزمایشات و یا سوابق پزشکی فرد داریم .
ولی در صورتی که اطلاعات شخصی شخص از قیبل گروه خونی ، بیماری های خاص ، سوابق پزشکی از جمله جراحی و همین طور اطلاع از خویشاوندان نزدیک برای اطلاع دادن به آن ها بهترین گزینه می تواند پلاک های NFC باشد که اطلاعات شخص را در کمترین زمان به خدمات امداد ارائه دهد .
۷ – کاربرد در مراکز آموزشی و ادارات هوشمند :
در مراکز آموزشی و ادارات مختلف ، مسلماً به اعضا خود کارت عضویتی اعطا می کنند ؛ به دانش آموزان کارت دانش آموزی ، به دانشجویان کارت دانشجویی و به کارمندان کارت پرسنلی و … که از طریق کارت ها و تگ های NFC می توان اطلاعات مختلف اعضا را ثبت نمود .
برای مثال برای یک دانش آموز می توان اطلاعات انضباطی ، وضعیت نمرات ، حضور و غیاب دانش آموز و … را چه در مدرسه چه در منزل کنترل کرد و می تواند یک وسیله اطلاع رسانی از وضعیت تحصیلی دانش آموز ما بین معلم و اولیا باشد .
۸ – کاربرد در وسایل نقلیه و حمل و نقل :
به وسیله برنامه ریزی Tag های NFC می توانید با نزدیک کردن تلفن همراه خود به برچسب متصل به خودروی خود درب های آن را باز و یا خودرو خود را روشن کرده،
همینطور از این برچسب ها می توان به عنوان یک شناسنامه فنی برای خودرو ها(چه سبک و چه سنگین) استفاده نمود ، به عنوان مثال این خودرو چند بار تصادف کرده است ، چند بار به تعمیرگاه مراجعه کرده است، تابحال چند نفر ماک آن بوده اند و … و بدین ترتیب خریدار می تواند اطلاعات جامعی نسبت به این خودرو به دست آورد.
از این کارت ها می توان در زمینه کنترل ترافیک و وسایل نقلیه عمومی نیز استفاده نمود.
این موضوع برای همه آشکار است که تمامی وسایل نقلیه عمومی بین شهری نیاز به کنترل از طریق پلیس راه دارند ، حال می توان به جای استفاده از شیوه های سنتی برگه های قدیمی از تگ های NFC اسفاده کرد ، به صورتی که لحظه به لحظه اطلاعات خودرو در آن ثبت و در هنگام اراِئه به پلیس تنها یک کارت کوچک با اطلاعاتی کامل تحویل پلیس دهند.(نظیر بررسی ساعت عبور و مرور کامیون و اتوبوس ها توسط پلیس راه)
همچنین از این تکنولوژی می توان در کارت های سوخت، گواهینامه ، کارت ملی و … استفاده نمود که البته این موضوع چندان دور از انتظار نیست،زیرا برای وجود CTos در سرتاسر کشور وجود چنین کارت هایی که در برگیرنده اطلاعات شخصی هر فرد است مورد نیاز می باشد.
۹ – کاربرد در تبلیغات ، پیغام های هشدار دهنده و … :
روزانه به شما کارت های تبلیغاتی زیادی داده می شود ولی آیا این اطلاعات به اندازه کافی می تواند خدمات شخص تبلیغ کننده را شرح دهد و می تواند تبلیغ ماثری باشد؟ مسلما خیر
با استفاده از کارت های تبلیغاتی NFC می توان علاوه بر کسب اطلاعاتی نظیر آدرس ، رزومه و عکس های مربوط به شخص تبلیغ کننده را بدست آورد، این موضوع به خودی خود کاری جذاب و با اطلاعات مفید است که سبب می شود جلوی قطع بیش از حد درختان برای تهیه کاغذ گرفته شود و همینطور به شما کارتی داده می شود که با یکبار اسکن کردن آن و در صورت ذخیره کردن اطلاعات آن دیگر به آن نیازی ندارید و می توانید آن را به شخصی دیگر دهید تا از اطلاعات آن استفاده کند.
این کارت های NFC می تواند بهترین تبلیغ در صنعت گردشگری (توریسم) باشد، برای مثال می تواند اطلاعات و عکس های مربوط به یک محل خاص و دیدنی رو به شما بدهد ، و یا در موزه با لمس برچسب توضیحات یک اثر هنری و … اطلاعات جالبی از آن به دست آوردید و یا این کارت ها را در تاکسی فرودگاه قرار دهید تا مسافرین از اماکن مختلف اطلاعاتی بدست آورند که این خود بهترین تبلیغ تلقی می شود.
از کاربرد های دیگر آن می توان به پیغام های هشدار دهنده لازم در هنگام ورود به یک محل را اشاره کرد و یا برای افرادی که در هنگام خرید یک پاکت سیگار با عکس هایی دلخراش که از طریق چیپ NFC به تلفن همراهشان ارسال می شود مواجه شوند تا باعث ایجاد ترس و کراهت نسبت به آن محصول پیدا کنند.
۱۰ – بلیت ها ، کارت های پارک ، پرداخت کرایه تاکسی ها :
همانطور که در قبل اشاره شد ، یکی از فراوان ترین کارت های NFC بلیت ها هستند. بلیت ها در طول روز برای مقاصد مختلفی استفاده می شوند ،برخی اعتباری و مدت دار ، برخی نامحدود و برخی با مبلغی محدود . از نمونه های بارز آن می توان به کارت های مترو ، تراموا، کارت های شهربازی ، کارت های اتوبوس و همچنین کارت پرواز اشاره داشت.
علاوه بر موارد فوق، از کاربرد مهم این فناوری می توان به پرداخت کرایه تاکسی از طریق کارت یا تلفن همراه اشاره کرد ، زیرا یکی از مشکلات راننده های تاکسی و مسافرین آن ها پول خرد می باشد که معمولا به مقدار نیاز این مبالغ خرد در دسترس نمی باشند، پس بدین صورت استفاده از NFC بهترین راه برای پرداخت در این موارد می تواند باشد.
یکی دیگر از خدمات پرداخت نوین که در همه ی کشور ها از جمله ایران اجرا شد ، خدمات پرداخت هزینه پارک چه در پارکینگ های عمومی چه در محل پارک کنار جاده هایی که مجهز به سیستم پارکومتر می باشند که با استفاده از این سیستم برای مدت زمانی که نیاز به پارک در آن محل دارید ، برای خودرو و یا موتور سیکلت خود از طریق دستگاه های پارکومتر اعتبار خریداری نمایید. برای بررسی و اطمینان از اینکه شخص برای توقف در محل پارک اعتباری را خریداری کرده است،از خودرویی استفاده می شود که از تکنولوژی RFID بهره می برد و در صورتی که صاحب خودرو برای محل توقف اعتباری را خریداری نکرده باشد ،به صورت اتوماتیک توسط سیستم جریمه خواهد شد.
این ها بخشی از کاربرد های NFC در زندگی روزمره بودند. برخی از تلفن های همراه و همچنین لپ تاپ ها از قابلیت NFC بهره نمی برند ولی باید چه کرد؟
در جواب به این سوال می توان گفت که با چسباندن (نصب) چیپ NFC به باطری و سیم کارت تلفن همراه خود می توانیم از این تکنولوژی استفاده کنیم .
